Kiedy kilka lat temu instalowano fotowoltaikę, jedyny dylemat, który trzeba było rozwiązać to, czy zainwestować w magazyn energii czy pogodzić się ze sprzedażą nadwyżek do sieci, często po niekorzystnych stawkach. Dziś pojawia się trzecia opcja: wirtualne magazyny energii (VME). Przyjrzyjmy się temu rozwiązaniu.
Czym są wirtualne magazyny energii?
Wyobraź sobie, że sieć energetyczna działa jak bank – możesz „zdeponować” nadwyżki energii z południa, by wykorzystać je wieczorem lub w pochmurny dzień. To właśnie istota VME – wirtualnego systemu rozliczania i magazynowania energii.
W praktyce wygląda to tak: gdy Twoja instalacja produkuje więcej niż zużywasz (np. w słoneczne południe), nadwyżka trafia do sieci. System zapisuje ilość przekazanej energii, którą możesz później odebrać. Płacisz tylko za usługę przechowywania i przesyłu.
Analiza kosztów i efektywności – twarde dane z rynku
Przeanalizowaliśmy oferty dostępne na polskim rynku w 2024 roku. Oto konkretne dane dla instalacji 10 kWp:
Tradycyjny magazyn energii
Wirtualny magazyn energii w Niemczech (na przykładzie Sonnen Community)
W Niemczech VME funkcjonują już w praktyce. Jak raportuje największy operator VME w Niemczech, czyli Sonnen Community mają oni ponad 8000 podłączonych jednostek, o łącznej mocy 5,9 GW, zintegrowanych z różnymi źródłami energii (PV, wiatr, biogazownie).
- Koszt początkowy: jednorazowa opłata aktywacyjna 299 EUR
- Opłata miesięczna: od 19,99 EUR do 29,99 EUR (zależnie od wybranego pakietu)
- Pojemność: zależna od wybranego pakietu (standardowo od 5 do 15 kWh miesięcznie)
- Straty przesyłowe: uwzględnione w rozliczeniach (brak dodatkowych potrąceń)
- Minimalny okres umowy: 24 miesiące
- Czas aktywacji: do 14 dni roboczych (po weryfikacji technicznej)
Co przemawia za wirtualnym magazynem energii?
Wirtualne magazyny sprawdzają się szczególnie dobrze w 3. scenariuszach.
Scenariusz 1: oszczędność
Zamiast instalować duże szafy z akumulatorami, cała „praca” odbywa się w sieci. Nie musisz też zamrażać kilkudziesięciu tysięcy złotych w sprzęcie.
Scenariusz 2: bezobsługowość
System działa automatycznie – nie musisz martwić się o konserwację, temperatury pracy czy aktualizacje oprogramowania.
Scenariusz 3: skalowalność
Potrzebujesz więcej pojemności? Wystarczy zmiana w umowie, bez konieczności dokupowania fizycznych modułów.
Gdzie VME może nie wystarczyć?
Jest jednak kilka sytuacji, gdy tradycyjny magazyn może być lepszym wyborem.
Niezależność energetyczna: podczas blackoutu VME nie zapewni Ci prądu – tu fizyczny magazyn wygrywa.
Obszary z niestabilną siecią: jeśli mieszkasz w regionie z częstymi spadkami napięcia, lokalny magazyn da Ci większe bezpieczeństwo.
Długoterminowe oszczędności: po 8-10 latach koszty VME mogą przewyższyć inwestycję w fizyczny magazyn.
Wirtualne magazyny energii: stan obecny i perspektywy w Polsce
Stan faktyczny (luty 2025)
Wirtualne magazyny energii (VME) to rozwiązanie, które w teorii pozwala na przechowywanie nadwyżek energii w sieci elektroenergetycznej bez konieczności instalacji fizycznego magazynu. W praktyce jednak, w Polsce jesteśmy dopiero na początku drogi do wdrożenia tego rozwiązania.
Obecne projekty w Polsce
Na polskim rynku znajdują się obecnie wyłącznie projekty pilotażowe:
- Columbus Energy – „Magazyn Energii 2.0”
- Faza: testowa
- Status: zamknięty program pilotażowy
- Brak publicznie dostępnych danych o kosztach i efektywności
- PKP Energetyka
- Projekt wirtualnego magazynu energii dla własnej infrastruktury
- Nie jest dostępny dla indywidualnych prosumentów
- Planowana moc: 300 MW do 2030 roku [źródło: oficjalne komunikaty PKP Energetyka]
- Polenergia
- Faza: planowanie wdrożenia
- Brak szczegółów dotyczących dostępności dla klientów indywidualnych
Wirtualne magazyny energii i najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Poniższe informacje dotyczą działającego systemu w Niemczech. W Polsce VME nie jest jeszcze dostępne komercyjnie (stan na luty 2025), a ostateczne rozwiązania mogą się różnić od niemieckich.
Jakie wymagania techniczne musi spełniać prosument? Na podstawie doświadczeń z rynku niemieckiego wymagany jest inteligentny licznik dwukierunkowy oraz falownik kompatybilny z systemem VME. W Niemczech instalacja jest weryfikowana przez dostawcę usługi przed podłączeniem do systemu.
Co się dzieje podczas awarii systemu informatycznego? W systemie Sonnen Community w Niemczech dane o zdeponowanej energii są zabezpieczane w centralnym systemie. Rozliczenia energii są realizowane niezależnie od chwilowych awarii systemu.
Jak działa przenoszenie energii między okresami rozliczeniowymi? W niemieckim systemie Sonnen Community obowiązuje miesięczny okres rozliczeniowy z gwarantowanym dostępem do określonej w pakiecie ilości energii (standardowo 5-15 kWh miesięcznie).
Jak wygląda kwestia strat przesyłowych? W systemie niemieckim straty przesyłowe są wliczone w ogólne warunki umowy i nie są osobno rozliczane z prosumentem. Całość jest uwzględniona w miesięcznej opłacie abonamentowej.
Jak wygląda odpowiedzialność za ewentualne straty energii? W warunkach umowy Sonnen Community kwestie odpowiedzialności są jasno określone. System gwarantuje dostęp do zakontraktowanej ilości energii w ramach miesięcznego abonamentu.
Czy można zmienić dostawcę usługi? W Niemczech umowy są zawierane na minimum 24 miesiące. Zmiana dostawcy jest możliwa po zakończeniu okresu umowy. Wcześniejsze wypowiedzenie podlega warunkom określonym w umowie.
Jaki wpływ ma VME na instalację fotowoltaiczną? Doświadczenia z rynku niemieckiego nie wykazują negatywnego wpływu na instalacje PV. System działa niezależnie od lokalnej instalacji fotowoltaicznej.
Podoba Ci się VME? Zadaj sobie te pytania zanim zdecydujesz
VME to interesująca alternatywa dla tradycyjnych magazynów energii. Nie jest to rozwiązanie idealne dla wszystkich, ale dla wielu prosumentów może być optymalnym kompromisem między kosztami a funkcjonalnością. Przed podjęciem decyzji zadaj sobie pytania:
- Jak często występują u Ciebie przerwy w dostawie prądu?
- Jaki jest Twój budżet początkowy?
- Czy masz miejsce na fizyczny magazyn?
- Na ile cenisz sobie niezależność energetyczną?
Odpowiedzi na te pytania pomogą Ci wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twoich potrzeb.
Ostatnie wpisy
- Wirtualne magazyny energii (VME) – czy warto brać to rozwiązanie pod uwagę?
- Rodzaje akumulatorów w magazynach energii: przewodnik po technologiach
- Magazyn energii – Twoja prywatna elektrownia na żądanie. Czym jest i jak działa?
- Ile prądu zużywają urządzenia w naszym domu?
- Ceny prądu w 2025 roku: co nas czeka?
